Hiệp định EVFTA sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp hai bên và là động lực thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ cao trong nông nghiệp, công nghệ chế biến, sản xuất hàng nông sản, thực phẩm, công nghiệp năng lượng, dược phẩm, chế tạo máy móc thiết bị… và nhiều lĩnh vực khác từ EU vào Việt Nam
Phát biểu tại Hội nghị “Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) – Một số cam kết quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và những điều cần lưu ý” vừa diễn ra, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết, ngày 30/6/2019, Hiệp định EVFTA và Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU đã được ký kết tại Hà Nội sau hơn 7 năm đàm phán.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, trong hiệp định EVFTA, cam kết của EU với Việt Nam cao hơn cam kết của EU trong WTO tương đương với mức cao nhất của EU trong các cam kết thuộc các hiệp định tự do gần đây mà tổ chức này tham gia. Đồng thời, cam kết của Việt Nam với EU cũng cao hơn cam kết của Việt Nam trong WTO, ít nhất là ngang bằng với độ mở tối đa mà Việt Nam thỏa thuận với các đối tác hiệp định tự do khác.
“Riêng về sở hữu trí tuệ với một chương, 63 điều và 2 phụ lục, những cam kết cụ thể mức độ bảo hộ trong hiệp định EVFTA cùng với nguyên tắc tối huệ quốc nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp hai bên được hưởng sự bảo hộ cao nhất mà mỗi bên dành cho bên thứ ba được cho là đã đặt ra một tiêu chuẩn mới trong việc bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, đáp ứng được yêu cầu và kỳ vọng về bảo hộ của chủ thể quyền. Đồng thời, vẫn đảm bảo độ linh hoạt nhất định để một quốc gia đang phát triển như Việt Nam có thể hưởng lợi được từ bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Điều này chắc chắn sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp hai bên và là động lực thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ cao trong nông nghiệp, công nghệ chế biến, sản xuất hàng nông sản, thực phẩm, công nghiệp năng lượng, dược phẩm, chế tạo máy móc thiết bị… và nhiều lĩnh vực khác từ EU vào Việt Nam”, Bộ trưởng cho hay.
Hiệp định EVFTA sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp hai bên và là động lực thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ cao
Cũng theo Bộ trưởng Bộ KH&CN, Hiệp định EVFTA không chỉ bảo đảm quyền đối với các chỉ dẫn địa lý cho nông sản của Việt Nam, vốn đã có mặt tại thị trường EU từ lâu như nước mắm Phú Quốc, cà phê Buôn Mê Thuột mà còn mở ra cơ hội tiếp cận thị trường cho các sản phẩm đặc sản khác như trà Mộc Châu, trà Tân Cương, vải Thanh Hà, vải Lục Ngạn…
Tuy nhiên, các cam kết về sở hữu trí tuệ cũng mang lại những thách thức nhất định cho các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân tại Việt Nam. Việc chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ nghiêm minh hơn, chế độ thực thi quyền sở hữu trí tuệ sẽ chặt chẽ hơn. Điều này có thể khiến các doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt là khi chưa nhận thức đầy đủ về các nội dung quy định thì có thể gặp khó khăn đối với một số thủ tục. Ví dụ như gặp sự kiểm soát hàng ở biên giới khi xảy ra tranh chấp hoặc kiện tụng. Vì vậy, thời gian qua, Bộ KH&CN đã chủ động triển khai các nhiệm vụ nhằm thực thi đầy đủ và các cam kết của Việt Nam sau khi tham gia EVFTA về sở hữu trí tuệ, về hàng rào kỹ thuật trong thương mại.
Về các cam kết liên quan lĩnh vực sở hữu trí tuệ thì Bộ KH&CN đã hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ dự kiến trình Chính phủ trong tháng 10 tới, hoàn thiện các thủ tục cần thiết cho việc gia nhập thỏa ước Lahay về đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp, một trong những cam kết của Việt Nam thực hiện trong vòng 2 năm ngay sau khi EVFTA có hiệu lực.
“Bộ KH&CN cũng đã phối hợp với Bộ Công Thương để trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Sở hữu trí tuệ và đã được thông qua ngày 14/6 vừa qua để nhằm thực thi một số cam kết bắt đầu có hiệu lực của Hiệp định CPTPP. Đây cũng là bước chuẩn bị đầu tiên để Việt Nam hướng tới thi hành nghiêm túc các cam kết của sở hữu trí tuệ theo tinh thần EVFTA.
Về các cam kết đối với hàng rào kỹ thuật trong thương mại, qua rà soát sơ bộ, cơ bản pháp luật của Việt Nam hiện nay đã phù hợp với các cam kết về hàng rào kỹ thuật thương mại thể hiện trong EVFTA.
Hiện nay, Bộ KH&CN cũng đang hoàn thiện Đề án về tăng cường hệ thống hàng rào kỹ thuật trong thương mại cho sản phẩm hàng hóa công nghiệp đến năm 2025, nhằm tổ chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng hệ thống các hỏi đáp về hàng rào kỹ thuật trong thương mại nói chung và thực thi cam kết về hàng rào kỹ thuật thương mại theo EVFTA nói riêng. Chúng tôi dự kiến trình Chính phủ trong quý IV/2019.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng, Hiệp định EVFTA là một hiệp định toàn diện, chất lượng cao, điều chỉnh rất nhiều vấn đề khác nhau trong đó có vấn đề sở hữu trí tuệ. Đây là một nội dung mới chỉ xuất hiện trong một số ít FTA mà Việt Nam tham gia. Vì vậy, trong xu thế hội nhập sâu rộng như hiện nay, hệ thống sở hữu trí tuệ mạnh là cơ sở, tiền đề để một quốc gia kiểm soát các hoạt động kinh doanh và bảo vệ thương hiệu.
Điều này giúp thu hút đầu tư của các công ty đa quốc gia, tăng cơ hội tiếp cận với các công nghệ tiên tiến, tạo môi trường cũng như hành lang pháp lý vững chắc để các cá nhân, tổ chức yên tâm phát triển ý tưởng sáng tạo, đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng, có tính ứng dụng cao.
Với mức độ cam kết khá cao về lĩnh vực sở hữu trí tuệ, dự kiến Hiệp định EVFTA sẽ tạo ra những thách thức không nhỏ về sửa đổi pháp luật trong nước. Bên cạnh đó, trong bối cảnh nhận thức chung về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn thấp trong khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng nên việc tăng cường phổ biến, nâng cao nhận thức của công chúng và doanh nghiệp về các cam kết của Hiệp định EVFTA trong lĩnh vực này là điều hết sức cần thiết.
PV (T/h)