Sáng 15-4, tại TP Hồ Chí Minh, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Tổng kết 10 năm phát triển thị trường khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020” nhằm tổng kết, đánh giá lại những thành tựu đạt được, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong phát triển thị trường KH&CN giai đoạn 2011-2020, trên cơ sở đó đưa ra những định hướng lớn trong phát triển thị trường KH&CN giai đoạn 2021-2030.

Theo báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2020, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí thứ 42/131 quốc gia và nền kinh tế. Với thứ hạng này, Việt Nam giữ vị trí số một trong nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á. Trong bảng xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp các quốc gia năm 2020, Việt Nam tăng 13 bậc, lên vị trí thứ 59 trên thế giới, hướng tới vị thế trung tâm khởi nghiệp hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Cùng với sự phát triển của KH&CN, đổi mới sáng tạo, thị trường KH&CN cũng có sự phát triển ấn tượng. Trong đó, phải kể đến sự nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách và nhà thực thi chính sách là các nhà khoa học, nhà sáng chế, các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu ứng dụng, đổi mới công nghệ và các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Đồng chí Trần văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN phát biểu tại hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Trần văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết, trong những năm qua, thị trường KH&CN đã đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ. Tốc độ gia tăng giá trị giao dịch công nghệ bình quân giai đoạn 2011-2020 là 22%. Trong đó, một số ngành tăng trưởng cao như ngành điện, điện tử máy tính 46%; ngành chế biến gỗ, giấy 29%, ngành chế biến thực phẩm 28%. Hiện tại cả nước có hơn 800 tổ chức trung gian của thị trường KH&CN; 69 cơ sở ươm tạo; 28 chương trình thúc đẩy kinh doanh; loại hình không gian làm việc chung có 186 khu (số liệu đến tháng 7-2020). Năm 2020, trung bình số người thực hiện công tác quản lý nhà nước về phát triển thị trường KHC&N tại các Sở là 5,21 người với độ tuổi bình quân là 41 tuổi (bao gồm cả lãnh đạo cấp sở, cấp phòng). Trong đó, nhân lực có trình độ thạc sĩ chiếm 52,52%; tỷ lệ nhân lực có trình độ đại học, tiến sĩ lần lượt là 39,39% và 8,09%…

Các diễn giả trao đổi, tọa đàm tại hội thảo.

Bên cạnh đó, trong tọa đàm của hội thảo, nhiều chuyên gia nhận định dù đạt được một số kết quả quan trọng, tuy nhiên trên thực tế thị trường khoa học và công nghệ trong nước chưa phát triển đúng với tiềm năng của nguồn cung, nguồn cầu bởi còn rất nhiều yếu tố nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Nhận thức của các cấp, các ngành và các địa phương về vị trí, vai trò của thị trường khoa học và công nghệ trong hệ thống đổi mới, sáng tạo quốc gia còn chưa đầy đủ, toàn diện. Hành lang pháp lý và cơ chế, chính sách còn chưa đồng bộ, chưa thực sự tạo động lực cho thị trường khoa học và công nghệ phát triển.

Chưa thực sự có những cơ chế, chính sách kích thích các nhà khoa học, nhà sáng chế chuyển giao, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ. Các tổ chức khoa học và công nghệ đặt quá nặng về bài báo quốc tế, chưa chú ý đến sáng chế và chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Ngoài ra, số lượng tổ chức trung gian nhiều nhưng năng lực tư vấn, môi giới, xúc tiến không đồng đều, sự kết nối chia sẻ thông tin giữa các tổ chức trung gian còn manh mún, hạ tầng kỹ thuật cơ sở dữ liệu hạn chế, chưa thu hút được khu vực tư nhân tham gia đầu tư xây dựng, quản trị, vận hành các sàn giao dịch công nghệ, thiếu tổ chức quy mô lớn có khả năng dẫn dắt.

Vì vậy, trong giai đoạn tiếp theo, để phát triển thị trường KH&CN, cần tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý, đẩy mạnh nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn cho phát triển thị trường KH&CN; phát triển các tổ chức trung gian, thúc đẩy phát triển nguồn cầu, nâng cao năng lực hấp thụ, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp thị trường KH&CN. Đồng thời thúc đẩy phát triển nguồn cung, tăng cường hoạt động xúc tiến, liên thông, tiến tới đồng bộ hóa thị trường KH&CN với các thị trường hàng hóa, lao động và tài chính; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, truyền thông và hội nhập quốc tế về thị trường KH&CN; phát triển hạ tầng quốc gia của thị trường KH&CN.

Nguồn: Báo Quân đội nhân dân Online, Báo tuổi trẻ online