Vệ tinh đầu tiên do các chuyên gia, kỹ sư Việt Nam thiết kế, chế tạo – vệ tinh MicroDragon – đã được phóng lên quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Epsilon tại trung tâm vũ trụ Uchinoura ( Nhật Bản )

Đây là bước tiến quan trọng đưa Việt Nam trở thành một quốc gia nằm trong top đầu của khư vực về công nghệ vệ tinh. MicroDragon sẽ được tách khỏi tên lửa đẩy ở độ cao 511 km với vận tóc là 7,6 km/giây – the thông báo của JAXA

MicoDragon là bước đột phát trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ, vệ tinh góp phần xác lập vị thế của Việt Nam ở tầm khu vực, chính là kết quả đầu tiên của dự án đầu tư” khủng” nhất cho khoa học công nghệ từ xưa đến nay, 600 triệu USD.

Viết tên Việt Nam lên bản đồ khoa học vũ trụ thế giới

Những khoản đầu tư khổng lồ này cùng những mục tiêu đầy khát vọng của dự án vẫn khiến không ít người vẫn còn hồ nghi mục tiêu và khả năng vươn đến bầu trời người Việt Nam. Theo PGS, TS Phạm Anh Tuấn , các chuyên gia Nhật Bản đã tính toán, hiện mỗi năm Việt Nam mất khoảng 1,5% GDP về thiên tai, tương đương khoảng 3 tỷ USD.

Nếu có ảnh vệ tinh, chúng ta có thể kịp thời báo chính xác bão, lũ, ngập ở đâu. Dù không chống toàn bộ nhưng giảm thiệt hại như sơ tán đúng, cảnh báo đúng . Mỗi năm chỉ cần giảm thiệt hại được 10% đã tăng tương đương 300 triệu USD. Đấy à chưa kể thiệt hại về người. “ Đấy mới là một ví dụ cụ thể về hiệu quả kinh tế để cho thấy đầu tư vào vệ tinh không phải viển vông” – Ông Tuấn nhìn nhận

Hình ảnh vệ tinh có thể cho phép chúng ta phát hiện nhanh các tàu thuyền lạ xuất hiện gần và trên vùng biển của Việt Nam, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Làm chủ công nghệ chế tạo vệ tinh nhỏ

Bắt đầu bằng vệ tinh PicoDragon chỉ nặng chừng 1kg được thiết kế, lắp ráp và phóng thành công vào quỹ đạp năm 2013, TS. Phạm Anh Tuấn và cộng sự tại VNSC tự tin thực hiện một kế hoạch quy mô lớn và dài hơi hơn.

VNSC đã cử 36 kỹ sư trẻ đến năm trường ĐH hàng đầu Nhật Bản tham gia khoá học công nghệ vệ tinh. Trong quá trình đào tạo, đội ngũ nhà khoa học trẻ này được đồng thời trực tiếp thiết kế, chế tạo, thử nghiệm vệ tinh MicroDragon dứoi sự hướng dẫn của các giáo sư Nhật Bản. MicroDragon là vệ tinh đầu tiên chính thức do đội ngũ nhà khoa học, kỹ sư Việt Nam chế tạo, tích hợp. Vệ tinh này có kích thước 50 x 50 x 50 cm, nặng khoảng 50 kg.

Vệ tinh có nhiệm vụ quan sát vùng biển ven bờ nhằm đánh giá chất lượng nước, định vị nguồn thuỷ sản, theo dõi sự thay đổi các hiện tượng xảy ra ở vùng biển ven bờ để phục vụ cho nhành nuôi trùng thuỷ sản Việt Nam.  Vệ tinh này cũng sẽ phát hiện độ bao phủ của mây, tính chất của không khí để phục vụ cho việc hiệu chỉnh khí quyển, thu các tín hiệu cảm biến trên mặt đất sau đó chuyển các dữ liệu này một cách nhanh chóng tới cái địa điểm cách xa nhau trên Trái Đất. Đồng thời MicroDragon cũng sẽ thử nghiệm một số công nghệ vật liệu mới.

Có đi mới có đến đích

Lịch sử hình thành của ngành công nghệ vũ trụ Việt Nam phải kể từ khi anh hùng Phạm Tuân là người Châu Á đầu tiên du hành trong vũ trụ năm 1980.

Tới năm 2006, Thủ tướng đã phê duyệt” Chiến lược nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ đến năm 2020” trong đó có nội dung quan trọng là chế tạo vệ tinh nhỏ quan sát trái đất “ Made in Vietnam”

Năm 2006, qua trao đổi quốc tế, TS Phạm Anh Tuấn gặp được giáo sư nổi tiếng về cơ điện tử và công nghệ vũ trụ người Mỹ Robert H. Bishop, giáo sư Bishop tư vấn không nên làm vệ tinh lớn ngay, mà nên đi từng bước và làm loại vệ tinh 1kg để bắt đầu. Khi đó, ở Việt Nam cũng chưa ai làm vệ tinh.

Đó là những ngày ông Tuấn đi tìm cộng sự tìm đường đi học hỏi. Các trường ĐH ở Mỹ không tiếp nhận sinh viên nước ngoài đến học về vệ tinh. Tới năm 2007, ông Tuấn hợp tác với các cơ quan hàng không vũ trụ Nhật Bản ( JAXA ) để khởi động dự án vệ tinh siêu nhỏ PicoDragon. Đây được xem là bước đi đầu tiên cho quá trình phát triển vệ tinh của Việt Nam.

Một năm sau, phía Nhật đồng ý nhận 5 cán bộ của Viện khoa học và Công Nghệ Việt Nam sang đào tạo phát triển vệ tinh tại Trung tâm vũ tụ Tsukuba thuộc JAXA, Nhật Bản. Nhưng kinh phí nhà nước cấp chỉ đủ cho 2 người , Ông Tuấn đã rút tiền túi tích cóp được sau những năm làm việc tại CHLB Đức ra bù thêm để đủ cho 5 người cùng đi. Các bạn Nhật thuê hộ một cái nhà ở khu ký túc xá, anh em chúng tôi mượn nồi cơm điện của các bạn Nhật để nấu ăn cho tiết kiệm.

Trong số 5 người đi học ở Nhật năm 2008, trừ một người đã chuyển đi, 4 người còn lại là những cán bộ trụ cột của trung tâm. Viên Hàn lâm KHCN cho VNSC hai năm 2009. 2010 để nghiên cứu mô hình bay, hơn 1 năm sau thì chúng tôi làm xong.

Năm 2011, VNSC được thành lập để quán lý, thực hiện và tiếp nhận dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam tại Hoà Lạc. Tới năm 2013, vệ tinh siêu nhỏ PicoDragon do các cán bộ VNSC nghiên cứu, chế tạo đã trở thành vệ tinh “ Made in Vietnam” đầu tiên hoạt động thành công trong quỹ đạo không gian. Nhờ kết quả này mà thuyết phục nhiều người ủng hộ, có đối tác ký hợp đồng hợp tác

Đích đến cuối cùng là vệ tinh LOTUSat -2 sẽ được lắp ráp, thiết kế hoàn toàn tại Việt Nam và phóng lên vào 2022, chính thức đánh dấu mốc Việt Nam làm chủ hoàn toàn công nghệ chế tạo vệ tinh “ – PGS.TS Phạm Anh Tuấn chia sẻ niềm tin

Nguồn: tuoitre