Vẫn còn tình trạng nhà khoa học phải “sáng tác” số liệu khi nghiệm thu đề tài, dự án trong khi với khoa học không thể quản lý như vậy.
Là người phát biểu kết luận trong buổi gặp mặt Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019 tổ chức sáng 14/5 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dành nhiều lời tri ân tới những đóng góp của các trí thức đối với sự phát triển của đất nước, chia sẻ những khó khăn chưa được tháo gỡ về cơ chế tài chính trong nghiên cứu.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Giang Huy.
Dẫn lại những điểm thành công trong hai cuộc kháng chiến và giai đoạn đổi mới, Phó Thủ tướng khẳng định vai trò của đoàn kết, tinh thần dân tộc và những đóng góp trí tuệ của đội ngũ trí thức. Đó là những phát kiến, sáng tạo tri thức mới ở tầm vóc quốc tế ngưỡng mộ.
Theo Phó Thủ tướng, dù trong các văn kiện của Đảng, Nhà nước đều khẳng định khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu trên tinh thần cầu thị, nhưng thực tế nhiều nơi chưa thực hiện như chỉ thị, nhiều chính sách chưa được thực hiện như mong muốn. Tuy nhiên ở giai đoạn thế giới phát triển như vũ bão hiện nay, nếu không coi khoa học công nghệ là quốc sách, chìa khóa có tính chất quyết định thì chắc chắn thất bại.
Vì vậy “đột phá” là cụm từ cần được chú trọng đối với khoa học và công nghệ trong thời gian tới. Chính phủ và các cơ quan chức năng đang nghiên cứu và đưa vào các văn kiện với tinh thần quyết liệt nói đi đôi với làm để khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, không để những mục tiêu ngắn hạn lấn át mục tiêu dài hạn. “Cơ chế chính sách làm sao phát huy sức mạnh được cả hệ thống, khơi dậy sự sáng tạo của mọi cá nhân trong xã hội, đặc biệt là các nhà trí thức”, Phó Thủ tướng nói.
Các trí thức tham dự tại buổi gặp mặt. Ảnh: Giang Huy.
Dẫn con số tổng thực chi cho khoa học công nghệ còn thấp (tổng chi ngân sách thực tế đạt 0,4% ) do chưa thống kê được đầu tư cho khoa học công nghệ của doanh nghiệp nhưng Phó Thủ tướng cho rằng con số này còn thấp. Vì thế thời gian tới cần có chính sách kinh tế để doanh nghiệp thấy được cái lợi khi đầu tư cho khoa học và công nghệ, đào tạo. Đặc biệt cần khai thông đổi mới trong thu chi khoa học.
Theo Phó Thủ tướng, chính sách tài chính đã có nhiều thay đổi nhưng chưa đáp ứng được mong mỏi của các nhà khoa học. Nhiều công trình, đề tài, dự án các nhà khoa học vẫn phải vất vả, mất nhiều thời gian trong thanh, quyết toán. Để hợp thức hóa nguồn chi chính đáng, vẫn còn tình trạng “nhà khoa học phải “sáng tác” số liệu.
“Trong khoa học là phải chấp nhận tính rủi ro, không thể quản khoa học như các lĩnh vực khác, phải tin nhà khoa học”, Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh việc tiếp tục xây dựng các chính sách đãi ngộ để cải thiện tình trạng một phần kinh phí sự nghiệp khoa học đang được dành cho việc này. Đây là một trong những điểm bất cập cần phải thay đổi trong cơ chế chính sách thời gian tới.
Nguồn: vnexpress.net
